បុរសខ្លាំងនៅកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន នឹងធ្វើដំណើរទៅកាន់រដ្ឋធានីណៃភិដោ នៃប្រទេសភូមា នៅថ្ងៃទី៧-៨ ខែមករា ខាងមុខនេះ ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយអាចឲ្យប្រទេសភូមា អាចមានដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ខណៈមជ្ឈដ្ឋានជាតិ និងអន្តរជាតិតែងរិះគន់ថា លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាកំពុងដើរថយក្រោយ។
ថ្លែងនៅក្នុងពិធីប្រគល់ប្រាក់រង្វាន់ជូនកីឡាការិនី អ៊ុក ស្រីមុំ ដែលដណ្តើមបានមេដាយមាសពិភពលោកពីការប្រកួតប៉េតង់នៅទីក្រុងសាន់តាស៊ូសាណា ប្រទេសអេស្ប៉ាញ ដែលរៀបចំឡើងនៅវិមានសន្តិភាព នៅថ្ងៃទី៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ថា ដំណើររបស់លោកទៅកាន់ប្រទេសភូមា នឹងមិនជជែកលើសពីកុងសង់ស៊ីសទាំង ៥ចំណុចដែលបានដាក់ចេញក្នុងកិច្ចប្រជុំនៅឥណ្ឌូនេស៊ីនោះទេ។
បុរសខ្លាំងនៅកម្ពុជា បានលើកឡើងផងដែរថា ប្រសិនបើភូមា អាចមានដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ គឺជាគុណសម្បត្តិនៃការប្រឹងប្រែងរបស់បណ្តារដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ាន។ បុរសខ្លាំងថា៖ «បញ្ហារបស់ភូមា មិនមែនជារឿងសាមញ្ញនោះទេ ដូច្នេះត្រូវរកដំណោះស្រាយពិសេសផងដែរ ទើបអាចដោះស្រាយបាន»។
លោក ហ៊ុន សែន បានចោទសួរទៅពលរដ្ឋភូមា ថា តើចង់បន្តឱ្យប្រទេសស្ថិតក្រោមវិបត្តិនយោបាយបែបនេះ ឬក៏ចង់មានដំណោះស្រាយ? អតីតកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមដែលក្រាញអំណាចយូរជាងគេលើលោករូបនេះ អះអាងថា ដំណើររបស់លោកទៅកាន់ភូមា គឺមិនបានប្រយោជន៍អ្វីពីភូមា នោះឡើយ ហើយថាកម្ពុជា ជាប្រទេសតូច និងមានពលរដ្ឋតិចជាងភូមា តែអ្វីដែលលោកចង់បាននោះ គឺការរួមវិភាគទានដោះស្រាយបញ្ហារបស់ភូមា។
ជុំវិញដំណើរទៅកាន់ប្រទេសភូមា នេះ អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិ និងជាព្រឹទ្ធបុរសរងនៃសាកលវិទ្យាល័យរដ្ឋអារីហ្សូណា បណ្ឌិត អៀ សុផល បានប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកថា កម្ពុជាក្នុងនាមជាប្រធានប្តូរវេនរបស់អាស៊ាន កំពុងតែដឹកនាំសមាគមនេះតាមលំនាំខុស ដោយធ្វើឱ្យសមាគមនេះបែកបាក់គ្នា និងខ្មាសគេ។ លោកថា ប្រសិនបើអាស៊ានមិនអាចទប់ទល់នឹងមេដឹកនាំរដ្ឋប្រហារយោធាភូមាបានទេ នោះក្រុមមេដឹកនាំនៃរដ្ឋសមាជិកអាស៊ានមួយចំនួន អាចនឹងជ្រើសរើសមិនចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានដែលដឹកនាំដោយកម្ពុជា។
ចំណែកឯប្រធានវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី (Asian Vision Institute) លោក ឈាង វណ្ណារិទ្ធិ បានលើកឡើងថា កិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជាមិនបានសំដៅរកការទទួលស្គាល់របបសឹកនៅភូមានោះទេ ប៉ុន្តែជាការព្យាយាមទម្លុះភាពទាល់ច្រកតាមរយៈការអនុវត្តគោលការណ៍ ៥ចំណុចដែលត្រូវបានកំណត់ឡើងកាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២១។ លោកបន្តថា ការជំរុញឲ្យមានវត្តមានរបស់ភូមា នៅក្នុងកម្រិតណាមួយនៅក្នុងតុចរចាក្នុងក្របខ័ណ្ឌអាស៊ាន គឺជាការល្អប្រសើរ និងមានប្រសិទ្ធភាព ពីព្រោះថា ទោះចង់មិនចង់ គេត្រូវយកយន្តការអាស៊ានដាក់សម្ពាធ ឬក៏បង្កជាបរិយាកាសល្អមួយដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយ។
កាលពីខែមេសា មេដឹកនាំអាស៊ានដែលមានទាំងមេដឹកនាំយោធាភូមាផងដែរនោះ បានមូលមតិគ្នាជាឯកច្ឆន្ទទៅលើ ៥ចំណុច គឺការបញ្ឈប់រាល់អំពើហិង្សាជាបន្ទាន់នៅក្នុងប្រទេសភូមា ហើយគ្រប់ភាគីទាំងអស់ត្រូវរក្សាការអត់ធ្មត់ខ្ពស់បំផុត។ កិច្ចសន្ទនាប្រកបដោយការស្ថាបនារវាងភាគីពាក់ព័ន្ធដើម្បីផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាជន។ ការចាត់តាំងប្រេសិតពិសេសរបស់អាស៊ាន ដើម្បីសម្របសម្រួលដំណើរការកិច្ចសន្ទនាដោយមានជំនួយពីអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន។ ផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌តាមរយៈមជ្ឈមណ្ឌលអាស៊ាន និងទស្សនកិច្ចរបស់ប្រេសិតពិសេសនៅភូមា ដើម្បីជួបជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់។
លោក ហ៊ុន សែន នឹងទៅភូមា នៅថ្ងៃទី៧-៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ នេះ ដើម្បីជួបពិភាក្សាជាមួយលោក មីន អ៊ុងឡាំង មេដឹកនាំរបបយោធាក្រោមកិច្ចពិភាក្សាលើទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីផង និងរឿងរ៉ាវជុំវិញបញ្ហាអាស៊ានផង។ ចាប់តាំងពីលោក ហ៊ុន សែន មានគម្រោងទៅកាន់ប្រទេសភូមា ពលរដ្ឋភូមាមួយចំនួនបានប្រតិកម្មថ្កោលទោស និងដុតរូបថតរបស់លោក ហ៊ុន សែន តាមទីសាធារណៈ ដោយបង្ហាញនៅតាមបណ្ដាញសង្គម ហើយប្ដេជ្ញាធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងវត្តមានរបស់មេដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលឯកបក្សរូបនេះ។
កាលពីដើមខែធ្នូ លោក កាស៊ីត ភារម្យ (Kasit Piromya) សមាជិកគណបក្សអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ និងជាអតីតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសថៃ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍នៅក្រុមសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស (APHR) ដោយរិះគន់លោក ហ៊ុន សែន ក្នុងការធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសភូមា។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍បានលើកឡើងថា វាមានភាពមិនសមហេតុសមហេតុផលទាល់តែសោះថា នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ពិភាក្សាពីគម្រោងធ្វើផែនការទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេសភូមា ដោយករណីនេះធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាលយោធាទទួលបានភាពស្របច្បាប់មុនពេលការវិវឌ្ឍផ្សេងៗត្រូវបានធ្វើឡើងនៅលើចំណុចព្រមព្រៀង ៥ចំណុច។ នេះជាហេតុផលដែលអាស៊ានមិនដាក់បញ្ចូលមេដឹកនាំយោធា លោក មីន អ៊ុងឡាំង (Min Aung Hlaing) នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលកាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០២១។
មន្ត្រីផ្នែកស៊ើបអង្កេតជាន់ខ្ពស់នៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) លោក ស៊ឹង សែនករុណា ថ្លែងប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ថា ជាការល្អប្រសើរប្រសិនបើនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាមានលទ្ធភាព និងសមត្ថភាពដោះស្រាយបញ្ហាវិបត្តិនយោបាយនៅភូមាបាន ក៏ប៉ុន្តែយើងពិបាកនឹងជឿជាក់បានណាស់ ដោយសារបញ្ហាស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងស្ថានភាពនយោបាយរបស់ប្រទេសកម្ពុជាខ្លួនឯងកំពុងបន្តធ្លាក់ចុះ និងរងការរិះគន់ពីសហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិ។
លោកថា នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាគួរគប្បីរកដំណោះស្រាយស្ដារស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងនយោបាយនៅកម្ពុជាជាប្រទេសសាមីរបស់ខ្លួនឯងឲ្យរួចផុតពីការរិះគន់ជាមុនសិន ទើបអាចបង្កើនភាពជឿជាក់ពីមជ្ឈដ្ឋាននានាថា លោកនឹងអាចដោះស្រាយស្ថានភាពនៅប្រទេសភូមាបាន។
អង្គការសង្គមស៊ីវិលយ៉ាងតិចជិត ២០០ នៃប្រទេសភូមា និងកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី៤ មករា បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមថ្កោលទោសយ៉ាងដាច់អហង្ការទៅលើលោក ហ៊ុន សែន ចំពោះការគាំទ្ររបបឧក្រិដ្ឋកម្មនៅក្នុងប្រទេសភូមា ដោយបានទាមទារឱ្យមានការឆ្លើយតបជាបន្ទាន់ពីអន្តរជាតិ ដើម្បីបញ្ឈប់នូវយុទ្ធនាការភេរវកម្មនៃរបបយោធាភូមា ព្រោះតែរបបនេះបាញ់សម្លាប់ពលរដ្ឋខ្លួនឯងចំនួន ១៤០០នាក់ និងចាប់ខ្លួនជាង ១ម៉ឺននាក់ចាប់ពីថ្ងៃរដ្ឋប្រហារទី១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ មក។
មេដឹកនាំយោធាភូមា បានធ្វើរដ្ឋប្រហារកាលពីថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ ដោយទម្លាក់រដ្ឋាភិបាលជាប់ឆ្នោតរបស់អ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី (Aung San Suu Kyi) ចេញពីតំណែង។ អ្នកស្រីកំពុងត្រូវបានឃុំខ្លួនចាប់តាំងពីរដ្ឋប្រហារមក ហើយអ្នកស្រីបានប្រឈមនឹងបទចោទប្រកាន់ចំនួន ១១ករណី បើទោះបីជាអ្នកស្រីបានច្រានចោលបទចោទប្រកាន់ទាំងអស់ក៏ដោយ៕