នៅសល់តែប៉ុន្មានថ្ងៃទៀតប៉ុណ្ណោះ លោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា នឹងចេញទៅកាន់រដ្ឋធានីណៃភិដោ នៃប្រទេសភូមា ដើម្បីជួបនឹងមេរដ្ឋប្រហារឧត្តមសេនីយ៍ មីន អ៊ុងឡាំង។
នៅមុនការចេញដំណើររបស់បុរសខ្លាំងកម្ពុជារូបនេះ អង្គការសង្គមស៊ីវិលយ៉ាងតិចជិត ២០០ នៃប្រទេសភូមា និងកម្ពុជា ដែលគាំទ្រដោយអង្គការអន្តរជាតិជាង ២០អង្គការទៀត បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមថ្កោលទោសយ៉ាងដាច់អហង្ការទៅលើលោក ហ៊ុន សែន ចំពោះការគាំទ្ររបបឧក្រិដ្ឋកម្មនៅក្នុងប្រទេសភូមា ដោយបានទាមទារឱ្យមានការឆ្លើយតបជាបន្ទាន់ពីអន្តរជាតិ ដើម្បីបញ្ឈប់នូវយុទ្ធនាការភេរវកម្មនៃរបបយោធាភូមា។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍បន្តថា របបយោធាភូមា បាននិងកំពុងប្រើអំពើហិង្សាយ៉ាងខ្លាំងដើម្បីបង្កការភ័យខ្លាចដល់ពលរដ្ឋភូមាទូទាំងប្រទេស ចាប់តាំងពីការធ្វើរដ្ឋប្រហារនៅថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១។ តែបែបនេះក្ដី ប្រជាជនភូមានៅតែបន្តទប់ទល់យ៉ាងខ្លាំង ដោយទទួលបានជោគជ័យក្នុងការរុញច្រានរបបយោធាឲ្យបរាជ័យនៅលើវេទិកាអន្តរជាតិ។
ទោះជាបរាជ័យដូចនេះក្ដី ក៏របបយោធានៅតែបន្តប្រព្រឹត្តអំពើហិង្សាអមនុស្សធម៌ ជាពិសេសនៅក្នុងតំបន់ជនជាតិភាគតិចដែលរួមមានឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ និងឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមនេះ ត្រូវបានមើលឃើញនៅលើគេហទំព័រ ProgressiveVoiceMyanmar.org បានហៅរបបសឹកភូមាថាជារបបភេរវកម្ម ព្រោះតែរបបនេះបាញ់សម្លាប់ពលរដ្ឋខ្លួនឯងចំនួន ១៤០០នាក់ និងចាប់ខ្លួនជាង ១ម៉ឺននាក់ ចាប់ពីថ្ងៃរដ្ឋប្រហារទី១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១។ ចំណែកអ្នកដែលស្ថិតក្នុងការឃុំឃាំង កំពុងប្រឈមនឹងការធ្វើទារុណកម្ម ឃាតកម្ម និងការបង្អត់អាហារ។ ស្ត្រីត្រូវបានគេចាប់រំលោភ និងរំលោភបូកទាំងក្នុង និងក្រៅពន្ធនាគារ។ ទ្រព្យសម្បត្តិប្រជាជនត្រូវបានប្លន់ និងដុតបំផ្លាញដោយកងទ័ពនៃរបបយោធា។
ចាប់តាំងពីខែកុម្ភៈ មក ជនស៊ីវិលជិត ២៩ម៉ឺននាក់ បានក្លាយជាជនភៀសខ្លួន។ ទីប្រជុំជន និងភូមិរបស់អ្នកស្រុកជាច្រើន ត្រូវបានដុតបំផ្លាញដោយការបាញ់ផ្លោងកាំភ្លើងធំ និងការវាយប្រហារតាមអាកាសរបស់កងទ័ពនៃរបបសឹក។ ចំណែកគ្រឿងបរិក្ខារពេទ្យ និងបុគ្គលិកពេទ្យ ក៏ត្រូវបានវាយប្រហារដែរ។ រីឯជំនួយមនុស្សធម៌ត្រូវបានរារាំង និងបំផ្លាញចោល ហើយអ្នកដែលត្រូវការជំនួយ កំពុងជួបភាពអស់សង្ឃឹមយ៉ាងខ្លាំង។
កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ របបយោធាបានចាប់ខ្លួនអ្នកភូមិស្លូតត្រង់ប្រមាណ ៤០នាក់នៅជិតភូមិ Moso ភាគខាងលិចនៃរដ្ឋ Karenni រួមទាំងស្ត្រី និងកុមារ ដោយដាក់ពួកគេនៅក្នុងរថយន្ត ហើយដៃរបស់ពួកគេត្រូវបានចងទៅក្រោយ ហើយដុតទាំងរស់តែម្តង។ ការសម្លាប់រង្គាលយ៉ាងសាហាវព្រៃផ្សៃដូចនេះ ក៏បានកើតឡើងនៅភូមិ Dontaw ក្នុងក្រុង Salingyi ក្នុងតំបន់ Sagaing កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ ដែលជនស៊ីវិលចំនួន ១១នាក់ត្រូវបានគេដុតសម្លាប់ទាំងរស់ដែរ។
ខណៈអំពើឃោរឃៅកំពុងប្រព្រឹត្តនៅក្នុងរដ្ឋ Karenni ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ របបភេរវកម្មនៅភូមា បានចាប់ផ្តើមបាញ់ផ្លោងដោយប្រើអាវុធធុនធ្ងន់នៅរដ្ឋ Karen ហើយក្រោយមកមានការវាយប្រហារតាមអាកាស ដោយមានយន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់បែកនៅតំបន់នោះបណ្ដាលឱ្យពលរដ្ឋរាប់ម៉ឺននាក់រត់ចោលលំនៅឋាន និងភូមិរបស់ពួកគេ។
លោក ហ៊ុន សែន គ្រោងនឹងទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅភូមា នៅថ្ងៃទី៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ដើម្បីជួបពិភាក្សាជាមួយមេដឹកនាំរបបផ្ដាច់ការ គឺលោក មីន អ៊ុងឡាំង (Min Aung Hlaing) ដែលជាការគាំទ្រមួយសំដៅពង្រឹងរបបយោធាភូមា ដើម្បីបន្តយុទ្ធនាការភេរវកម្មប្រឆាំងនឹងប្រជាជន។ ផែនការរបស់លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវគេចាត់ទុកថាជាផែនការឯកតោភាគីប៉ុណ្ណោះ។
លោក ហ៊ុន សែន គួរតែដឹងថា អំពើហិង្សាកាន់តែខ្លាំងឡើងដែលប្រព្រឹត្តដោយរបបយោធាប្រឆាំងនឹងប្រជាជនភូមា គឺជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ និងឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម ចំពេលមានអំពើប្រល័យពូជសាសន៍លើជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ដែលបន្តកើតមានតាំងពីឆ្នាំ២០១៧។ លោក ហ៊ុន សែន មិនត្រូវអបអរសាទរចំពោះទង្វើអមនុស្សធម៌បែបនេះឡើយ ហើយគួរតែដឹងច្បាស់ពីការឈឺចាប់ដូចដែលប្រជាជនកម្ពុជាបានឆ្លងកាត់នូវទុក្ខវេទនាយ៉ាងធំធេងនៃអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ បណ្ដាលឱ្យប្រជាជនកម្ពុជារាប់លាននាក់បានស្លាប់ និងក្លាយជាជនរងគ្រោះនៃអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ បានប្រព្រឹត្តឡើងដោយរបបខ្មែរក្រហម ប៉ុល ពត។
ក្នុងស្ថានភាពនេះ លោក ហ៊ុន សែន មិនត្រូវទទួលស្គាល់របបប្រល័យពូជសាសន៍នៅភូមា នោះទេ ហើយលោកក៏មិនត្រូវបំភ្លេចទុក្ខលំបាករបស់ប្រជាជនកម្ពុជារាប់លាននាក់ ដែលបានឆ្លងកាត់អំពើប្រល័យពូជសាសន៍នោះដែរ។
លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ជាថ្មីទៀតថា ដំណោះស្រាយនឹងមិនអាចសម្រេចបានទេ បើគ្មានការចរចាជាមួយអ្នកដែលកំពុងកាន់អំណាច គឺឧត្តមសេនីយ៍ មីន អ៊ុងឡាំង ប៉ុន្តែលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវតែដឹងថា អំណាចគឺស្ថិតនៅលើប្រជាជនភូមា ដែលពួកគេមិនចង់ឃើញការចរចាជាមួយរបបយោធាដ៏ឧក្រិដ្ឋនេះ ព្រោះជារបបកំពុងប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋយ៉ាងសាហាវ។
លោក ហ៊ុន សែន ចាត់ទុកចលនាមិនគោរពច្បាប់ស៊ីវិល និងរដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិនៃប្រទេសភូមា ថាជាក្រុមទ័ពព្រៃ ឬជារដ្ឋាភិបាលស្រមោល។ ត្រង់ចំណុចនេះ ប្រជាជនភូមា សូមប្រកាសថាសម្ដី និងគំនិតរបស់លោក ហ៊ុន សែន គឺមិនអាចទទួលយកបានឡើយ។
ប្រជាជនភូមា សូមបន្តគាំទ្រការដកហូតសិទ្ធិមេរដ្ឋប្រហារភូមា មិនឱ្យចូលរួមប្រជុំអាស៊ាន ទោះជាប្រជុំក្នុងកម្រិតណាក៏ដោយ។ ប្រជាជនភូមា សូមជំរុញឱ្យអង្គការសហប្រជាជាតិ សមាគមអាស៊ាន និងសហគមន៍អន្តរជាតិ ចាត់វិធានការជាក់ស្តែង ដើម្បីបញ្ចប់យុទ្ធនាការភេរវកម្មនៃរបបយោធាប្រឆាំងនឹងប្រជាជន និងត្រូវបង្ខំឱ្យពួកយោធាទទួលខុសត្រូវចំពោះទង្វើដ៏ឃោរឃៅរបស់ខ្លួន។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលភូមា និងកម្ពុជា បន្តទៀតថា ដើមចមនៃវិបត្តិនៅភូមាបង្កឡើងដោយរបបយោធា គឺមិនត្រឹមតែបានបង្កឱ្យមានការឈឺចាប់ដ៏ធំធេងរបស់ប្រជាជនភូមាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបានបង្កការគំរាមកំហែងដល់សន្តិភាព និងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់ទៀតផង។ ក្នុងន័យនេះ លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវតែដឹងថា របបយោធាភូមាគ្មានចេតនាពិតប្រាកដក្នុងការអនុលោមតាមមតិឯកភាពប្រាំចំណុចរបស់អាស៊ាន ដែលសម្រេចមតិរួមកាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ នោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ អាស៊ានត្រូវតែទទួលស្គាល់ភាពស្របច្បាប់នៃរដ្ឋាភិបាលឯកភាពជាតិ ហើយធ្វើការសម្របសម្រួលជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិ ជាជាងទៅគាំទ្ររបបសឹក។
បើលោក ហ៊ុន សែន គាំទ្ររបបសឹក គឺជាការប្រមាថដល់ប្រជាជនភូមា ហើយថែមទាំងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់កិត្តិនាមរបស់អាស៊ានទៀតផង។
ក្រុមសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះមើលឃើញថា ប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងតស៊ូដោយមិនចេះនឿយហត់ ដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការការពារសិទ្ធិមនុស្ស ដែលទាមទារឱ្យមានការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅឆ្នាំ២០២២។ ចំណែកប្រជាជនភូមា បានបដិសេធយ៉ាងដាច់អហង្ការចំពោះផែនការបោះឆ្នោតដែលរបបយោធាគ្រោងធ្វើឡើងនៅខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣។
អង្គការសង្គមស៊ីវិលកម្ពុជា និងភូមា បានថ្លែងថា ប្រជាជនភូមានឹងមិនស្វាគមន៍លោក ហ៊ុន សែន មកជួបមេរដ្ឋប្រហារនៅក្នុងប្រទេសភូមានោះទេ ដោយចាត់ទុកទស្សនកិច្ចរបស់លោក ហ៊ុន សែន គឺជារឿងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដោយមិនតំណាងឱ្យឆន្ទៈរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា និងភូមា នោះឡើយ៕