មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលកំពុងស្ថិតក្នុងការរឹតត្បិតសិទ្ធិធ្វើនយោបាយ និងសិទ្ធិសេរីភាព បានទាត់ចោលទាំងស្រុងចំពោះការបង្កើតព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយទាំងឡាយណាដែលផ្ទុយពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា និងបំពានបទដ្ឋានអន្តរជាតិស្ដីពីដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធី និងអហិង្សា។
ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា បានបដិសេធតាមរយៈមេធាវីរបស់លោកកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា លោកមិនបានចូលរួមគាំទ្រ ហើយក៏មិនបានពាក់ព័ន្ធក្នុងគម្រោងបង្កើតរដ្ឋាភិបាលក្រៅប្រទេស ដែលបានប្រកាសដោយអតីតមេដឹកនាំប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី កាលពីពេលថ្មីៗនេះដែរ។
នេះមិនមែនជាលើកទីមួយទេដែលសកម្មភាពនយោបាយរបស់អតីតមេដឹកនាំប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានលោក កឹម សុខា បដិសេធនោះ។ បើទោះបីជាលោក កឹម សុខា បដិសេធតាមរយៈមេធាវីរបស់លោកបែបនេះក៏ដោយ ប៉ុន្តែអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិភាគីលោក សម រង្ស៊ី បានរិះគន់ថា ការបដិសេធនេះគឺមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីឆន្ទៈផ្ទាល់ខ្លួនរបស់លោក កឹម សុខា ឡើយ។
លោក កឹម សុខា អះអាងថា លោកមិនអនុញ្ញាតឲ្យយកឈ្មោះរបស់លោកទៅប្រើប្រាស់ ឬភ្ជាប់ជាមួយផែនការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលក្រៅប្រទេសរបស់លោក សម រង្ស៊ី ជាដាច់ខាត។ ជាងនេះទៀត លោកក៏ប្រកាសពីការមិនពាក់ព័ន្ធ ឬនៅពីក្រោយនៃការបង្កើតគណបក្សនយោបាយថ្មីៗដោយបុគ្គល ឬក្រុមណានោះដែរ។
ការអះអាងរបស់លោក កឹម សុខា គឺធ្វើឡើងតាមរយៈគណនី Facebook របស់លោក ចាន់ ចេន ដែលជាសហមេធាវីការពារក្តីរបស់លោក កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ កន្លងទៅនោះ។
ចាប់តាំងពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវបានរំលាយកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៧ មក ត្រូវគេសង្កេតឃើញថា អតីតមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី បានព្យាយាមបង្កើតអង្គការចាត់តាំង និងព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយធំៗដែលរំលោភលើលក្ខន្តិកៈគណបក្ស រំលោភលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងបំពានលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ ជាច្រើនលើកច្រើនសា ដោយប្រើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជាឧបករណ៍រហូតមក។
ចលនានយោបាយរបស់ លោក សម រង្ស៊ី ដែលត្រូវគេអះអាងថាជាសកម្មភាពខុសច្បាប់នោះ រួមមាន៖
- ការប្រកាសបង្កើតចលនាសង្គ្រោះជាតិពីក្រៅប្រទេសក្រោយតុលាការកំពូលប្រកាសរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
- ការប្រកាសតែងតាំងខ្លួនឯងជាប្រធានស្តីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ខណៈមេបក្សរបស់ខ្លួនកំពុងជាប់ឃុំនៅក្នុងស្រុក។
- ការបង្កើតព្រឹត្តិការណ៍មាតុភូមិនិវត្តន៍ ៩ វិច្ឆិកា ដើម្បីផ្តួលរលំរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន។
- ការប្រើពាក្យញុះញង់ប្រមាថលើព្រះមហាក្សត្រ និងការបំផុសបំផុលឲ្យមានការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិកាលពីពេលថ្មីៗនេះ ជាដើម។
ជុំវិញបញ្ហានេះ ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា ធ្លាប់បានបដិសេធម្តងហើយម្តងទៀតទៅនឹងសកម្មភាពបំពានច្បាប់ និងរំលោភលក្ខន្តិកៈរបស់អតីតមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី តាមរយៈអតីតនាយកខុទ្ទកាល័យរបស់លោក កាលពីពេលកន្លងទៅថា ផ្អែកលើស្មារតីរួមរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីឆ្នាំ២០១២ គឺរាល់សកម្មភាពនយោបាយទាំងអស់របស់បក្សប្រឆាំង ត្រូវតែមានការឯកភាពពីមេដឹកនាំកំពូលទាំងពីរជាផ្លូវការ ទើបចាត់ទុកជាសកម្មភាពនយោបាយស្របច្បាប់របស់គណបក្ស។
លោកអះអាងថា ប្រសិនបើមានចលនានយោបាយណាមួយដែលប្រាសចាកពីគោលការណ៍រួមខាងលើ ចលនានយោបាយនោះគឺមិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីគោលជំហរ និងស្មារតីរួមរបស់គណបក្សប្រឆាំង ក៏ដូចជាជំហររបស់អ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិផងដែរ ព្រោះគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងមិនចូលរួមធ្វើសកម្មភាពនយោបាយផ្ទុយពីខ្លឹមសារច្បាប់នោះឡើយ។
ទោះជាបែបនេះក្តី អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អេង ឆៃអ៊ាង បានប្រតិកម្មជុំវិញការលើកឡើងរបស់ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិថា សព្វថ្ងៃនេះលោកប្រធាន កឹម សុខា កំពុងតែស្ថិតនៅជាចំណាប់ខ្មាំងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដូច្នេះការលើកឡើងរបស់លោកជាសំណេរក្តី ជាសំឡេងក្តី និងតាមរយៈអ្នកផ្សេងទៀតក្តី មិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីឆន្ទៈ និងឧត្តមគតិពិតរបស់លោកឡើយ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ អ្នកស្រី Rhona Smith ក៏ធ្លាប់បានថ្កោលទោសលោក សម រង្ស៊ី នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ក្នុងទីក្រុងហ្សឺណែវ កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩ ចំពោះព្រឹត្តិការណ៍មាតុភូមិនិវត្តន៍ ៩ វិច្ឆិកា របស់លោកផងដែរថាជាការរំលោភលើបទដ្ឋានអន្តរជាតិស្ដីពីដំណោះស្រាយនយោបាយដោយសន្តិវិធី និងអហិង្សា។
ជុំវិញបញ្ហានេះ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ លោក ម៉ែន ណាត បានអះអាងកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ភាពចម្រូងចម្រាសរវាងភាគីលោក សម រង្ស៊ី និងភាគីលោក កឹម សុខា ដែលមិនអាចរកចំណុចរួម និងមិនអាចធ្វើកិច្ចការជាមួយគ្នាឡើងវិញបែបនេះ គឺមិនមែនជាដំណោះស្រាយក្នុងការស្វែងរកផលប្រយោជន៍ជាតិរួម និងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជានោះទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា ការខ្វែងទស្សនៈគ្នារវាងមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងទាំងពីរនេះ គឺជាការផ្តល់ឱកាសឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ដែលតែងរំលោភគោលការណ៍ច្បាប់ និងបំពានរដ្ឋធម្មនុញ្ញតាមទំនើងចិត្តនោះ កាន់តែមានឱកាសពង្រឹងអំណាចទុច្ចរិតរបស់គាត់ទ្វេដង ដែលបណ្តាលឲ្យលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាកាន់តែធ្លាក់ចុះបន្ថែមទៀតនៅពេលនេះ។
ដោយឡែកប្រធានគណៈកម្មាធិការនាយកគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន បណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី១១ ខែសីហា ថា ដើម្បីផលប្រយោជន៍រួមរបស់ប្រទេសជាតិ មេដឹកនាំចលនានយោបាយនៅកម្ពុជាគួរចូលរួមលើកស្ទួយប្រជាធិបតេយ្យ ជាជាងរុញច្រានឲ្យកម្ពុជាជាប់គាំងនយោបាយបន្តទៀតលើវិបត្តិនយោបាយដែលកំពុងកើតមានក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
ក្រោយតុលាការកំពូលប្រកាសរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ មក អតីតមេដឹកនាំចលនាប្រឆាំងដែលកំពុងនិរទេសខ្លួនរស់នៅក្រៅប្រទេស លោក សម រង្ស៊ី នៅមិនទាន់អាចរកដំណោះស្រាយនយោបាយណាមួយនៅឡើយទេ ដើម្បីបញ្ចប់វិបត្តិជាប់គាំងនយោបាយនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះ។
ផ្ទុយពីការរកដំណោះស្រាយ អតីតមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះត្រូវក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍រកឃើញថា កំពុងព្យាយាមបង្កើនកម្ដៅនយោបាយឲ្យកាន់តែឆាបឆេះខ្លាំងឡើងទៅវិញ ខណៈសកម្មជនរបស់ខ្លួននៅក្នុងស្រុកកំពុងរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងចាប់ឃុំខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោយសារសកម្មភាពរបស់ខ្លួនដែលបានបំផុសបំផុលកន្លងមក៕